«Қайнау қабаты» бар пеш
(Печь кипящего слоя, Luidized bed furnaces) -жұмыс принципі түйіршікті, ұнтақты немесе аэрозольді отынның суспензиядағы газ ағынымен немесе қайнаған қабат деп аталатын өзара әрекеттесуіне негізделген өнеркәсіптік пештердің бір түрі.
«Қайнау қабаты» бар пештер ХХ ғасырдың екінші жартысында кең қолданылды. Олар жылу мен масса алмасудың жоғары қарқындылығымен ерекшеленеді және буды қыздыру, кептіру, адсорбциялау және конденсациялау, әртүрлі химиялық реакцияларды (тотықсыздану, тотығу, фторлау, қыздыру және т.б.) жүргізу, сондай-ақ ЖЭО мен АЭС-те оттықтар ретінде кеңінен қолданылады.
Әдетте, «Қайнау қабаты» бар пештер цилиндрлік немесе тікбұрышты пішінді және реакциялық камерадан және тарату подинасына ауа-газ ағындарын беретін арнайы камералардан тұрады. Бұл подина саңылаулары бар бетон плитасы немесе металл тордан жасалады; бірқатар қондырғыларда ол кеуекті керамикалық блоктардан жасалады. Оның мақсаты реакциялық камераның барлық көлеміне ағынның біркелкі таралуын қамтамасыз ету, өйткені жеткізілетін отын подинадан ауа ағынымен бірлесіп қайнау қабатын түзеді және мұнда газ тәрізді және қатты реагенттер арасында өзара әрекеттесу реакциясы жүреді. Жылу энергиясын жеткізу немесе шығару үшін қайнаған қабат аймағында жылу алмастырғыштар орнатылуы мүмкін.
Термиялық бүрку әдісі
(Термиялық бүрку (термиялық булану деп те аталады)) — вакуумды бүркудің кең таралған әдісі. Бастапқы материал вакуумда буланып кетеді. Вакуум бу бөлшектерінің тікелей бүріккіш өнімге (субстратқа) конденсациялануына мүмкіндік береді. Термиялық бүрку микротехнологияда және металдандырылған пластикалық пленка немесе тоналды әйнек сияқты бұйымдарды жасау үшін қолданылады.
Сызықтық шөгу мөлшері
(Линейная усадка, linear shrinkage) - модельдің өлшемдері мен осы модельден алынған құйма арасындағы айырмашылық немесе қайта пайдалануға болатын құю формасындағы жұмыс қуысының өлшемдері мен осы формада алынған құю арасындағы айырмашылық. Сызықтық шөгу көрсетілген өлшемдердің үлесімен немесе пайызымен өлшенеді.
Сызықтық шөгудің негізі - құйманы бөлме температурасына дейін салқындату барысында термиялық қысу. Сызықтық шөгу солидус сызығынан жоғары температурада басталады, бұл кезде құюға арналған каркасты қалыптастыру үшін жеткілікті қатты фаза пайда болады. Бұл температура сызықтық шөгудің басталу температурасы деп аталады. Құюды одан әрі салқындату кезінде, өлшемдерінің қысқаруы - сызықтық кеңеюдің температуралық коэффициентімен анықталады, ол әдетте көлемдік кеңеюдің температуралық коэффициентінің үштен бірін құрайды.
Сызықтық шөгу шамасының жоғарылауы салқындату кезінде пайда болатын жылу кернеулерімен байланысты. Қорытпалардың сызықтық шөгу мөлшері 2 -2,5% - дан (болат, титан қорытпалары) 1,0% - ға дейін (сұр шойындар) болады. Алюминий, мыс, магний, мырыш негізіндегі түсті металл қорытпаларының сызықтық шөгуі 0,8...1,8% шегінде болады.
Экструзия
(Экструзия, extrusion) - экструдердегі қалыптау саңылауымен материалдың балқымасын басу арқылы полимерлі материалдардан (резеңке қоспалар, пластмассалар, құрамында крахмал бар және құрамында ақ бар қоспалар, металдар) бұйымдарды алу әдісі мен процесі.
Алтыбұрышты тығыз оралған тор, АТО
(ГПУ, hexagonal close packed lattice) - қарапайым алтыбұрыштан ерекшеленеді, өйткені әрбір екінші үшбұрышты призманың көлемінің ортасына қосымша түйін орналастырылған. Атомдар призмалардың алтыбұрышты негіздерінің шыңдары мен орталығында, ал үш атом призманың ортаңғы жазықтығында орналасқан. Бұл жағдайда барлық кристалл дұрыс тетраэдрлерден тұрады. Бұл призманың биіктігі с мен оның негізінің ұзындығы а арасындағы қатынасқа қатаң шарт қояды: c/a=√(8/3 )≈1,633. Осыған жақын басқа c/a мәні бар торлар болса да, көбінесе АТО-ның әлсіз деформацияланған нұсқасы ретінде қарастырылады. Мұндай торды магний, мырыш, кадмий, бериллий, титан және т. б. түзеді.